مقالات

مسجد کانون نقش آفرینی بانوی مسلمان در جامعه

 ۱۳۹۶/۰۲/۲۶
  فایلهای مرتبط

بسم الله الحمن الرحیم
مسجد کانون نقش آفرینی  بانوی مسلمان در جامعه

ایجاد انگیزه:

جامعه‌ی دینی، با شاخصه‌های خدامحوری و عدالت محوری، دین محوری و بطور کلی معنویت گرایی از جوامع دیگر موجود در جهان متمایز و جدا می باشد. در چنین جامعه‌ای همه‌ی افراد جامعه اعم از زنان و مردان وظایف خطیری دارند. بدین دلیل که هرچه این افراد افکار و نظرات و کارهای خود را در مسیر این اعتقادات قرار دهند، جامعه به ان هدفی که براساس این الگوها واقع شده است نزدیکتر شده و در ریل معنویت گرایی قرار می گیرد. از این رو زنان و مردان باید همت و تلاش خود را در چنین جامعه‌ای برای ایجاد و به‌وجود آمدن شاخصه‌های دینی دوچندان کنند. لذا می توان محوریت کارهای این افراد در ایجاد شاخصه‌های جامعه‌ی دینی از خود افراد توسط خودشناسی و در امتداد آن در جامعه‌ی کوچکی مانند خانواده و پس از آن در جامعه‌ی بزرگتر به نام اجتماع قرار دهند.
در این میان نقش زنان دوچندان است، چون زنان در ابتدا به تشکیل و شکل دهی شخصیت خود می پردازند که همان اساس خود سازی می باشد و در مرحله‌ی بعدی دگرسازی است که بنا به فرموده‌ی امام خمینی(ره): از دامن زن مرد به معراج می رسد[1]. از این رو مسئولیت دوم زنان بس خطیر و مهم‌تر جلوه می کند، یعنی نقش سازنده و مفید آنان در قبال فرزندان و همسر غیر قابل انکار است، بنابر این می توان گفت که مردان در این بین بیشتر مسئولیتی تک محوری داشته در صورتی که زنان علاوه بر اینکه باید سعی در خودسازی و تغییر و تحول در خود را داشته باشند، نقشی بزرگ در دگر سازی و تحول در فرزندان و همسر و به دنبال آن در جامعه را دارا می باشند.
با توجه به آیاتی که در قرآن در مورد زنان به آن اشاره کرده است به ارزش زنان و قابلیت‌های بسیار گرانقدر آنان پی می‌بریم که اسلام از زن به عنوان یک انسان توقع پیشرفت فردی و اجتماعی، دارد.
پیشرفت و ترقی زنان را می توان در خودسازی و دینداری و به تبع آن دگرسازی و تاثیر آن در جهان در دنیای امروز بسیار مهمتر و با نگاهی دقیق‌ باید مورد توجه داشت. امروزه دنیا با تفکرات مادی‌گرایانه نگاهی که به زنان دارند بیشتر نگاهی کالامحور و مصرف گرایانه است.
حال با تغییر رویکردی که در میان زنان ما در حال اتفاق افتادن است بطوریکه اصالت به کارهای خارج از منزل و نگاهی مرد گرایی نسبت به خود دارند، مسجد چگونه می تواند نقش و جایگاه زنان را در میان مردم جامعه به اصل و اصالت خود که هم نگاهی به خود سازی داشته باشند و هم نگاهی به دگرسازی داشته باشند موثر باشد؟

اقناع اندیشه:
یکی از نکات مهمی که می توان در مورد آن بسیار توجه نمود بحث تغییر در سبک زندگی بلاخص در مورد زنان است و نوع رویکردی که اسلام برای زنان و نقش آنها در زندگی داشته؛ ولی دشمن سعی در از بین بردن این نوع نگاه دارد. درهمین زمان با تغییر رویکردها در سبک زندگی عفت و نجابت زنان و مردان به تاراج می‌رود. امیرمؤمنان علی(ع) در روایتی می‌فرمایند: «زنان در آخرالزمان بی‌حجاب، برهنه و خودنما خواهند شد.آنان در فتنه‌هاداخل و به شهوت‌هاعلاقمند و با سرعت به سوی ارضای لذت‌های خود درحرکتند.[2]»  همچنین امام صادق(ع) نیز می‌فرمایند: «درآمد زنان از راه خود فروشی و بزهکاری تأمین می‌گردد[3]. مرد از همسرش انحرافات جنسی می‌بیند و اعتراض نمی‌کند، آنچه از راه خودفروشی بدست می‌آورد استفاده کرده و می‌خورد. او زن و دخترش را کرایه می‌دهد و به خوردنی‌هاو نوشیدنی‌های پست دنیا که از این راه عایدش می‌شود، راضی می‌شود[4].   
اینجاست که علاوه بر کارهای فرهنگی در سطح جامعه نیاز به یک نهاد کاملا دینی و مستقلی داریم که زنان ما را اولا در خودسازی مقاوم و یک بانوی کاملا مسلمان تربیت کنند، ثانیا زنان بتوانند با تاثیر گرفتن از این نهاد کاملا دینی نقش خود را در جامعه‌ای کوچک اما مهم به نام خانواده عمل کرده و به تبع ان در جامعه با تربیت افراد خانواده تاثیر گذار باشند، لذا نهادی کاملا دینی و مستقل که بتواند این نقش را به خوبی انجام دهد، مسجد است. این مکان بهترین سنگر برای مبارزه با انحراف‌ های فکری و اجتماعی است که جامعه اسلامی را تهدید می‌کند. همین ویژگی منحصر بفرد در مساجد، سبب ترفندهای استعمار برای کم فروغی چراغ و رونق مساجد بوده است. این دسیسه خائنانه در رژیم گذشته تا حد زیادی مؤثر بود و اکنون نیز با روشن شدن نقش مسجد در چگونگی بروز و پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، اهمیّت این عنصر تمدن
­ ساز بر اهل اندیشه پر واضح شده است.
 مسجد بخاطر وجود معنویتی که در آن موجود است و بیان نوع سبک زندگی اسلامی و کارکردهایی که بر اساس الگوی اسلامی در آن بیان می شود، اگر بتواند این نقش خود را بخوبی انجام دهد، می تواند با تاثیر گذاری روی زنان نقش مهم آنها را در خانواده و جامعه دوچندان کند.
بر این اساس می توان مدعی شد که حضور زنان در مساجد آنها را در جریانی از آموزش ها و تعالی روحی قرار می دهد. برکات و آثاری که زنان می توانند از این پایگاه اجتماعی دریافت کنند بسیار قابل توجه است.


 

متن و محتوا

نقش مسجد در زنان و تاثیر آن در جامعه
الف: خودشناسی و هویت‌یابی
با ایجاد تغییر و تحولی که در نوع نگاه و رویکرد به زندگی و در جهان نسبت به زنان و حقوق انها ایجاد شده است، نقش زنان در جامعه امروز ایران، دستخوش تغییر و تحول شدید شده است. این تغییر را می توان از یک سو متأثر از دیدگاه سنتی نسبت به زن دانست که ریشه در اعماق تاریخ و مسائل دینی دارد و از طرف دیگر تغییری که در زنان ایجاد شده است را می توان متاثر از تفکرات تجدد طلبی است که خواستار تساوی مطلق با مردان، ایفای نقش اجتماعی گسترده در جامعه و است.
در نگاه اسلامی، زن و مرد در عنصر وجودی خلقت و در انسانیت یکی هستند. خداوند متعال زن‌ را از همان‌ عنصر مرد آفرید تا دوگانگی‌ و عدم‌ سنخیت‌ و یا تضاد اساسی بین‌ ایشان‌ پدید نیاید.
خداوند در قرآن می فرماید: «خلقکم من نفس واحدة ثمّ جَعَلَ منها زَوجها [زمر/6] شما را از یک نفس بیافرید و از آن یک نفس، همسرش را قرار داد.»
زن‌ و مرد در کسب‌ مقامات‌ انسانی‌ و ملکوتی‌ به صورت‌ یکسان‌ و مساوی ‌شامل‌ رحمت‌ و عنایت‌ پروردگار هستند و حساب‌ و پاداش‌ یا عقاب‌ در مورد هر دو به صورت یکسان اعمال می شود. ولی‌ ابزار حیات‌ و مأموریت‌ هر یک‌ در دنیا برای‌ ایشان‌ متفاوت‌ است و زمینه‌ها و استعدادها و روشهای‌ کسب‌ مقامات‌ انسانی‌ و ملکوتی‌ ایشان‌ متفاوت‌ وضع شده است یعنی با توجه به تفاوت های تکوینی زن و مرد،  قوانینی متناسب با نظام تکوینی آنها تعریف شده است.
اسلام با تساوی حقوق زن و مرد مشکلی ندارد، بلکه تشابه کامل حقوق این دو را نمی پذیرد. با توجه به تفاوت فیزیکی و روانی زن و مرد در خلقت، نمی توان حقوق برابر و مساوی برای آنان در نظر گرفت چرا که بسته به توانایی ها و قابلیت های زن و مرد چه از لحاظ نیروی بدنی و چه از لحاظ روانی حقوق و وظایفی  برای آنان تعریف شده است.
لذا از این جهت مساجد می توانند در ابتدای امر هویت یک زن را بیان دارند که چه هویتی داشته و باید بر چه اسلوب و روشی زندگی کنند.  لذا زنان تا نتواند یک خودشناسی و هویتی از خود داشته باشند هر روز مجبورند که به رنگ و لعاب هر فکر و سیستمی درآیند. اینجاست که مساجد در ابتدا باید بر هویت سازی زنان و نگاهی که دین به زن دارد و نقش تاثیر گذاری آنان بر دیگران سرمایه گذاری کنند.
مقام معظم رهبری در مورد این تقابل و تفکر میان نگاه تجدد گرایی و سنتی که به زنان موجود است، در مورد حقوق آنها می فرمایند:
«اسلام به معنای واقعی زن را تکریم کرده است. اگر روی نقش مادر و حرمت مادر در درون خانواده تکیه می‌‌کند، یا روی نقش زن و تأثیر زن و حقوق زن و وظایف و محدودیت‌‌های زن در داخل خانواده تکیه می‌‌کند، به‌‌هیچ‌‌وجه به معنای این نیست که زن را از شرکت در مسائل اجتماعی و دخالت در مبارزات و فعالیت‌‌های عمومی مردم منع کند. عده‌ای بد و یا کج‌‌ فهمیدند؛ یک عده‌‌ی مغرض هم از این کج‌‌فهمی استفاده کردند؛ کأنّه یا باید زن، مادر خوب و همسر خوبی باشد یا باید در تلاش‌‌ها و فعالیت‌‌های اجتماعی شرکت کند؛ قضیه این‌‌طوری نیست؛ هم باید مادرِ خوب و همسر خوبی باشد، هم در فعالیت اجتماعی شرکت کند. فاطمۀ زهرا (سلام‌‌الله‌‌علیها) مظهر چنین جمعی است؛ جمع بین شئون مختلف. زینب کبری نمونه‌‌ی دیگر است. زن‌‌های معروف صدر اسلام و زن‌‌های برجسته، نمونه‌‌های دیگرند؛ این‌‌ها در جامعه بودند و حضور داشتند.»[5]

لذا باید به این نکته رسید که امروزه اکثر بدبختی ها و سیه روزی های بشر بخاطر این است که اخلاق و قانون پشتوانه‌ی اصلی خود یعنی دین را از دست داده است. لذا یکی از بزرگترین مشکلات موجود در جامعه می توان به نداشتن نوع رویکرد و سبک زندگی درست در میان جامعه بالاخص در میان زنان اشاره کرد، زیرا زنان می خواهند نجابت و حیای خود را حفظ کنند و در عین حال  می‌خواهند آزادانه در اجتماع با نوع و تفکر غربی زندگی کنند در حالی که نوع تفکر غربی در تضاد با حیا و حجاب و حفظ حریم ها می باشد و اینجاست که مساجد می توانند مأمن خوبی برای تفصیل و جدایی این دو سبک و روش بیان کرده و در مقابل پویایی و اعتلای نگاه اسلام به زن را تقویت و بیان نمایند.

ب: آموزش مهارتهای زندگی
از جمله قابلیتهایی که می توان برای مساجد در کنار بُعد معنوی آن یعنی عبادت و تهجد در نظر گرفت، بُعد آموزشی آن است. از ابتدای بنای مساجد در دین اسلام این دو بعد و رویکرد را می توان در سیره و روش معصومین مشاهده کرد. پیامبر(ص) در عین حال که در مساجد به عبادت می پرداختند، مشاهده می شود که ایشان در مساجد کلاسهای آموزشی و تصمیم گیری در مورد امور اجتماعی را نیز اقامه می‌داشتند.
همانطور که در مورد حضرت زهرا(سلام الله علیها) بیان شده است، که حضرت زهرا (سلام الله علیها) در مسجد، به کلاس درس می
نشستند و زنان مدینه را با معارف توحیدی آشنا مینمودند[6].
امروزه نیز مساجد می‌توانند با تکیه بر این دوبعد، تاثیرگذاری و نقش مهم خود را ایفا کنند، لذا یکی از جنبه‌های آموزشی برای مساجد می توان به بعد آموزش مهارتهای زندگی برای زنان را بیان داشت.
مساله
ی حضور بانوان در مساجد و کسب مهارتهای زندگی را می توان یکی از مهمترین برنامه‌های آموزشی مساجد بخاطر نقش و تاثیر گذاری زنان در خانواده و جامعه بیان داشت.
بانوان نقش
آفرینان اصلی جامعه هستند و این نقش آفرینی بصورت صحیح و کامل اتفاق نمی افتد، مگر اینکه زنان جامعه در محیط سالم آموزشی، برای انجام این مسئولیتها آماده شوند.
از آنجا که همیشه مسجد بستر رشد و بالندگی افراد جامعه اسلامی بوده و هست؛ مناسب
ترین مکان برای کسب مهارت های زندگی برای زنان میباشد. لذا مساجد می‌توانند آموزش مهارتهای زندگی را برای زنان در این امور در نظر بگیرند.

1ـ نقش زن در خانواده
همانطور که خداوند در قرآن اهل بیت را به عنوان یک الگوی عملی برای تمام شئون زندگی بیان می دارند[7]، می توان سبک و روش این بزرگواران را به عنوان بهترین مرجع برای نسل کنونی در چگونه زندگی کردن بیان داشت.
رویکردی که اسلام برای زنان، بیان می دارد، نقش پرورشی و آموزشی و همچنین تاثیر شگرفی که آنان در جامعه بر اساس این قابلیت دارند، بسیار مورد احترام و تاثیر گذار می‌باشد. لذا مشاهده می شود که اسلام از همان ابتدای تشکیل خانواده و حتی قبل از آن، مقام و جایگاه بلند مرتبه و احترام و حیثیت خاصی برای زنان قائل شده است.
الف: مقام مادری و تربیت فرزند
نقش زنان در مقام مادری آنقدر مهم و تاثیر گذار است که می توان این نقش آنها را در  خانواده اولین بذر تشکیل دهنده جامعه، بوضوح مشاهده کرد، بنابراین نقش زن مسلمان (مادر) در موضوع تربیت نسل و پرورش سالم و صحیح آن قبل از ولادت،  هنگام بارداری و پس از تولد متجلی است.
لذا اگر این مادر فرزند خود را از هر گونه رذائل اخلاقی و زشتی مانند دروغ و ریا و دورویی بازدارد و بر گفتن حق تاکید می ورزد، اساس بنیاد ین و محکمی را در جامعه پایه گذاری می کند و یک عنصر صالح و توانا که قادر بر دفاع و جهاد در راه حق است. جامعه را تربیت می کند.
بر این اساس قرآن نهاد خانواده را کانون و محلی  براى پرورش استعدادهاى درونى و خانواده و مادر را محلی بسیار مناسب برای رشد توانایى‏هاى بالقوه فرزندان معرفی می کند.
«والوالدات یرضعن اولادهنّ حولین کاملین لمن اراد أن یتمّ الرضاعة و على المولود له رزقهنّ و کسوتهنّ بالمعروف... لا تضارّ والدةٌ بولدها و لا مولود له بولده [بقره/233] مادران فرزندان خود را دو سال تمام شیر مى‏دهند، (این) براى کسى است که بخواهد دوران شیرخوارگى را تکمیل کند و بر آن کس که فرزند براى او متولد شده، لازم است خوراک و پوشاک مادر را به طور شایسته (در مدت شیردادن بپردازد) هیچ‏کس موظف به بیش از مقدار توانایى خود نیست، نه مادر (به خاطر اختلاف با پدر) حق ضرر زدن به کودک را دارد و نه پدر.»
در مقابل این رویکردی که اسلام برای نقش مادری بیان می دارد، برخى گمان کرده اند که این تقسیم وظیفه برای مادران تنها به عصر و زمانى نظر دارد که مادران خانه‏نشین بوده‏اند. لذا این بیان خود را به این صورت بیان داشته که
اولا این حکم قرآن برای زنان، الزامى نیست؛ بنابراین این وظیفه‌ی زنان را مؤسسات پرورش کودک، پدر و یا هر کسى دیگرى جانشین مادر شود می تواند انجام دهد و تربیت کودک را بر عهده بگیرد.
ثانیا براى شیر مادر نیز غذاهاى مناسب، جایگزین گردد.
در پاسخ باید گفت، که این تقسیم وظایف بین پدر و مادر، در نگره قرآنى، نه دل‏بخواهانه و فاقد بنیان‏هاى معرفتى و انسان‏شناختى بلکه برآمده از متن طبیعت، آفرینش و استعدادهاى متفاوتى است که براى هر یک از زن و مرد وجود دارد، استعدادهاى طبیعى مرد همچون توانایى جسمى، سخت‏کوشى، خشونت و... او را در جایگاه نان‏آور و پاسبان خانواده قرار داده است. مهر و عطوفت، ظرافت و لطافت طبع، صلح‏جویى، رقّت قلب، شکیبایى و... زن را وظیفه مادرى، تربیتى و پرورشى بخشیده است[8].
به همین دلیل می توان این حقیقت را در دنیاى امروز که دنیایی است که در آن به وضوح می توان  فاصله‏گرفتن مادران از فرزندان و پرداختن به کار بیرون از منزل را مشاهده کرد، نسبت به سایر زمان‏ها روشن‏تر شده است که هیچ، جایگزینى براى شیر مادر نمى‏توان سراغ گرفت و هیچ پرورش‏گاهى نمى‏تواند احساس، عاطفه، گرما، آرامش، نیروبخشى و سایر کارکردهاى روانى و عاطفى آغوش مادر را جبران کند.
امام خمینی(ره) در مورد این دسیسه‌ی دشمنان برای کم‌رنگ کردن نقش و جایگاه مادری زنان می فرمایند:
«مادر بودن را در نظر مادرها منحط کردند. در صورتی که اشرف کارها در عالم مادر بودن است و تربیت اولاد. همه منافع کشور ما از دامن شما مادرها تأمین می‌‌شود. و اینها نمی‌‌خواستند بشود.... شماها هستید که می‌‌توانید مملکت را نجات بدهید با تربیت اولاد. تربیت اولاد را پیش شما کوچک کردند. تربیت اولاد بالاترین چیزی است که در همه جوامع از همه شغلها بالاتر است. هیچ شغلی به شرافت مادری نیست. و اینها منحط کردند این را. این خیانت بزرگی است که به ما کردند، و به ملت ما کردند. مادرها را منصرف کردند از بچه داری .... بچه داری را یک چیز منحطی حساب کردند؛ در صورتی که از دامن همین مادرها مالک اشتر پیدا می‌‌شود. از دامن همین مادرها حسین بن علی پیدا می‌‌شود. از دامن همین مادرها اشخاص بزرگ پیدا می‌‌شوند که یک ملت را نجات می‌‌دهند. اینها این را منحطش کردند... مادرها را [اگر] بتوانند به صورت عروسک در آورند. عروسک! که هیچ کار نداشته باشد به سرنوشت ملت خودش. هیچ کاری به این نداشته باشد که «سرنوشت این ملت باید چه بشود، و من چه نقشی دارم در سرنوشت این ملت.[9]»
حضرت امام در این فرمایش در ابتدای امر به این حیله‎ی دشمنان نسبت به نقش مادران اشاره می کنند و سپس نقشی که مادر در تربیت اولاد و تاثیر ان بر جامعه اشاره می فرمایند.

ب: نقش همسری
یکی دیگر از مقامات و کانونهایی که زنان در آن بسیار موثر و نقش بسزایی دارند، نقش همسری و مامن ومحلی برای آرامش شوهر می باشد.
خداوند در قرآن کریم در چندین مورد به این نقش بسیار ارزشمند زنان اشاره می کند:
*کامل کننده هستی مرد
«یا أیّهَا النّاس اتّقوا ربّکم الّذى خلقکم من نفسٍ واحدةٍ و خلق منها زوجها [نساء / 1] اى مردم از مخالفت پروردگارتان بپرهیزید، همان کس که همه شما را از یک نفس آفرید و همسر او را نیز از همان نفس یگانه آفرید...»
*ایجاد آرامش روحی روانی
«و من آیاته أن خلق لکم من انفسکم أزواجا لتسکنوا إلیها و جعل بینکم مودة و رحمة [روم/ 21] و از نشانه‏هاى او اینکه از جنس خودتان همسرانى براى شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید و در میانتان مودت و رحمت قرار داد...»
*یار و مشاور همسر
«والوالدات یرضعن اولادهنّ حولین کاملین... فان اراد فصالاً عن تراضٍ منهما و تشاورٍ فلاجناح علیهما [بقره/233] مادران فرزندان خود را دو سال تمام شیر مى‏دهند... و اگر آن دو با رضایت و مشورت یکدیگر بخواهند کودک را (زودتر) از شیر بگیرند گناهى بر آن‏ها نیست...»
«وأتمروا بینکم بمعروف [طلاق/ 6] و (درباره فرزندان، کار را) با مشاوره شایسته انجام دهید...»
*پاسخ دهی به نیازهای جنسی همسر
«نساءکم حرث لکم فأتوا حرثکم أنّى شئتم [بقره / 223] زنان شما محل بذرافشانى شما هستند؛ پس هر زمان که بخواهید، مى‏توانید با آن‏ها آمیزش کنید.»
مقام معظم رهبری در مورد نقش موثر زنان نسبت به همسراشان می فرمایند:
«مسأله‌ی مادری، مسأله‌ی همسری، مسأله‌ی خانه و خانواده، مسائل بسیار اساسی و حیاتی است.... یعنی شما اگر بزرگترین متخصص پزشکی یا هر رشته‌ی دیگری بشوید، چنانچه زن خانه نباشید، این برای شما یک نقص است. کدبانوی خانه شما باید باشید؛ اصلًا محور این است. اگر بخواهیم تشبیه ناقصی بکنیم، باید به ملکه‌ی زنبور عسل تشبیه کنیم. کانون خانواده، جایی است که عواطف و احساسات باید در آنجا رشد و بالندگی پیدا کند؛ بچه‌ها محبت و نوازش ببینند؛ شوهر که مرد است و طبیعت مرد، طبیعت خام‌تری نسبت به زن است و در میدان خاصی، شکننده‌تر است و مرهم زخم او، فقط و فقط نوازش همسر است حتّی نه نوازش مادر؛ باید نوازش ببیند. برای یک مرد بزرگ، این همسر کاری را می‌کند که مادر برای یک بچه‌ی کوچک آن کار را می‌کند؛ و زنان دقیق و ظریف، به این نکته آشنا هستند.[10]»
مقام معظم رهبری یکی از مهمترین عرصه ها برای زنان علاوه بر تربیت فرزندان، تربیت شوهران را نیز بر عهده‌ی زنان می دانند که این نشان دهنده‌ی قابلیت بسیار بالای زنان و نقش موثر آنها در خانواده و جامعه را نشان می دهد.
ایسان در این مورد می فرمایند:
«این را شما خانم ها بدانید، وجود شما آن تحولی را در روحیات مرد به وجود می‌آورد که گاه هیچ عاملی نمی‌تواند آن تحول را ایجاد کند. شما می‌توانید دل مرد را گرم کنید و به او امیدواری به زندگی و شوق ادامه کار بدهید. اصلاً این توان در شما هست که در وجود مرد نیرو بدمید. وجود شما این قدر مهم است. مرد هم نسبت به زن همین است. حالا مرد گاهی ممکن است مثلاً اخم‌آلود وارد خانه شود. اگر زن قدری عقل و پختگی‌اش بیشتر باشد و از اخم او جا نخورد و لبخند نشان دهد و در مقابل محبت بورزد، یواش یواش با افسون محبت، می‌تواند گره اوقات تلخی و بداخلاقی مرد را باز کند و ببیند که او چه احتیاج داشت. من این حرفی که می‌گویم خواهش می‌کنم مردها نشنوند؛ چون ممکن است بدشان بیاید! شما خانم‌ها این را بدانید آقایان تا آخر هم مثل یک پسربچه هستند و باید اداره‌شان کنید. البته اگر این حرف از زبان ما به گوش مردها برسد، لابد از ما گله خواهند کرد. واقعاً خانم‌ها باید این بچّه‌پسری را که حالا ریشش هم بعد از پنجاه، شصت سال زندگی سفید شده اداره کنند.[11]»

2ـ نقش زن در جامعه
دیدگاهی که اسلام در مورد حضور زن در جامعه دارد اینکه حضور زن در جامعه برای تحصیل علم و دانش از دیدگاه اسلام منع نشده است. لذا مشاهده می شود که در سیره حضرت زهرا و زینب(سلام الله علیها) برای دفاع و احقاق حق در جامعه حضور داشته و فعالیت داشته اند و در موارد متعددی مشاهده می شود که زنان برای بیعت و همچنین شرکت در مراسمات هیچگونه ممانعتی برای حضور زنان ایجاد نشده است.
شرکت زنان در جنگ برای مداوای مجروحان، آشپزی، پرستاری و نگهداری اموال مورد قبول تمام محدثان اسلامی است. نسیبه دختر کعب در اغلب جنگها ملازم رکاب رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) بود، به مداوای مجروحان و حتی دفاع از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) می‌پرداخت، تا آن‌جا که در جنگ دستش قطع شد.[12]
بنابراین اسلام با حضور زن در اجتماع به طور کلی مخالف نیست در عین حال شرایطی را برای حضور زن در نظر گرفته است که برای حفظ شخصیت و کرامت زن می باشد به تعبیر دیگر اسلام با توجه به تفاوتهای جسمی و روحی زنان و مردان تکالیف و مسئولیتهایی را برای آنها در نظر گرفته است و در این میان زنان وظیفه تربیت و پرورش نسل جدید و گرم نگه داشتن کانون خانواده را بر عهده دارند از این رو اشتغال به هر کاری و حضور در عرصه اجتماع اگر به معنای نادیده گرفتن این وظیفه خطیر و اصلی آنان باشد، هیچگاه پذیرفته نیست و علاوه بر آنکه زیان های غیر قابل جبرانی بر جامعه وارد می سازد زنان را نیز از شخصیت و هویت واقعی خویش تهی می سازد. در عین حال این به معنای نادیده گرفتن حضور زنان در عرصه اجتماعی و ممنوعیت آنان نیست، بلکه زنان می توانند با رعایت ضوابط و شرایط اسلامی که در واقع با هدف پشتیبانی از شخصیت و گوهر وجود زن اعمال شده در عرصه فعالیت های اجتماعی حضور یابند. به همان گونه که ممنوع ساختن زنان از فعالیت در عرصه های اجتماعی انحراف از مسیر اعتدال محسوب می گردد توجه بیش از حد به فعالیت زنان به گونه ای که نقش اصلی آنان را تحت الشعاع قرار داده و موجب نایده گرفتن وظیفه اصلی آنان شود نیز بیراهه محسوب می گردد.
لذا ما می توانیم عرصه فعالیت زنانمان را در پیروزی انقلاب و شرکت در تظاهرات ها و راهپیمایی ها و حتی کارهای گروهی و حزبی بر علیه طاغوت و همچنین فعالیت زنان در هشت سال دفاع مقدس در پشتیبانی و حضور فعالانه در خود جنگ و همچنین بعد از جنگ در مناصب مهم و کلیدی اشاره کنیم.
لذا اسلام نه زن را برای مرد، که زن را برای خودش می خواهد و برای شخصیت و کرامت زن ارزش قائل است. و هیچگاه حاضر نیست زن و شخصیت او به بهانه حضور در اجتماع بازیچه دست مردان شود, از اینرو برای حضور زن در اجتماع شرایطی را در نظر گرفته است و برای روابط زن و مرد محدودیتهایی قرار داده شده است. که با رعایت این شرایط زن می تواند با حفظ شخصیت و کرامت خویش در اجتماع ایفای نقش کند.
بر این اساس مساجد مامن و محلهایی بسیار ارزشمند برای نشان دادن نقش زنان در جامعه بر اساس سبک و الگوی اسلامی بوده است و این نقش را می توان در بحث هویت شناسی و چه در بحث مهارت های زندگی مثل بحث خانواده و تاثیر بر تربیت فرزندان و ایجاد آرامش برای مردان و نقش انها در جامعه بسیار مفید و موثر است.

روضه:
با نگاهی اجمالی به نقش زن در جامعه می توان به جایگاه حضرت زهرا(س) در فعالیت در دو بعد فردی و اجتماعی اشاره کرد و ایشان را از مصادیق بارز این نوع نگاه دانست.
السلام علیک یا ایتها الصدیقة الشهیدة ، المغصوبة حقها ، و الممنوعة ارثها ، و المقتول ولدها و المکسورة ضلعها و المظلوم بعلها

رنگ پاییز ، به دیوار بهاری افتاد
بر در خانه ی خورشید شراری افتاد

فاطمه ظرفیت کل ولایت را داشت
وقت افتادن او ، ایل و تباری افتاد

 

تکیه بر در زدنش دردسرش شد به خدا
او کنار در و در نیز کناری افتاد.....

"و ضرب الباب برجله فکسره..."
آنقدرضربه ی پاخوردبه در تا که شکست

شماها کنایه فهمید ، ببینم ازین مصرع چی می فهمید؟
«آنقدر ضربه ی پاخوردبه در تا که شکست»
آنقدر شاخه تکان خورد که باری افتاد ....
یه وقت دیدن صدا زد "یا فضه خزینی قتل والله ما فی احشایی....."
از وقت افتادنش رو زمین، تا فاصله به هوش آمدنش، نمیدونم چقدر طول کشید؟!! اما به محض اینکه به هوش اومد پرسید علی رو کجا بردن....؟ اومد میان مسجد ، چی جوری اومد دیگه نپرس" تازه محسنش سقط شده بود، هنوز از پهلو و سینه ش خون جاری بود یا صاحب الزمان ببخش آقا ، ما هم نمی‌خوایم بدونیم مادرت چه جوری آمد، آمد هر جوری بود آمد، دید یه شمشیر برهنه، بالاسر امامش گرفتن ... دستان امامشو بستن، پیراهن امام رو کشیده بودن بالا، تا سر و گردن امیرالمومنین که خود بی بی فرمود : "استحقروا ابا الحسن بعد رسول الله" هی میگن علی بیعت کن، آگه بیعت نکنی "نضرب عنقک" گردنت و میزنیم، چه کرد؟ "فخَرَجَتْ فَاطِمَه وَاضِعَهً قَمِیصَ رَسُولِ اللَّهِ عَلَى رَأْسِهَا" پیراهن پیغمبر رو رو سرش گذاشت "آخِذَهً بِیَدَیِ ابْنَیْهَا" دست حسن و حسینش رو گرفت "فصرخت و هی تبکی و تصیح" هی می گفت تو گریه هاش "خلّوا عن ابن عمّی ... خلّوا عن ابن عمّی ..." هر چه ناله زد دید خبری نمیشه ، دست به معجر برد

غیرت معجر او دست علی را وا کرد
همه دیدند سقیفه به چه خاری افتاد...
سلمان میگه دیدم ستون های مسجد شروع کرد به لرزیدن، امیرالمومنین فرمود سلمان بلافاصله خودتو برسون به فاطمه، بگو فاطمه جان اگه نفرین کنی یه جنبنده دیگه رو زمین نمی‌مونه... تو دلت میخوای بگی کاش نفرین می‌کرد ، اما من میگن اگه نفرین می‌کرد ما کجا براش گریه می‌کردیم" ممنونتیم بی بی جان ...  تا سلمان پیغام آورد یه جمله ای به سلمان فرمود ، فرمود : "یریدون قتل علیّ ما علیّ صبرٌ" سلمان اینا می‌خوان علی مو بکشن، من تحملشو ندارم، اجازه نداد سر سوزنی آسیب به امام زمانش برسه، من می‌خوام بگم فاطمه جان اینا اراده‌ی قتل علی رو کردن،  بیست و پنج سالم نتونستن جسارتی کنند به این معنی، تو طاقت نیاوردی، دست به معجر بردی.... آخ لایوم کیومک یا اباعبدالله.... حسین....

 



[1] صحیفه امام، ج7، ص341.

[2] من لایحضره الفقیه، ج 3، ص 390.

[3] بحار، ج 52، ص256

[4] الزام الناصب، ج2، ص195.

[5] بیانات در سالروز ولادت حضرت فاطمه زهرا(س)؛ 5/ 5/1384)

[6]صحیح البخاری، محمد بن اسماعیل بخاری، دارالاسلام،۱۴۱۹ه.ق، بیروت

[7] یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا أَطیعُوا اللَّهَ وَ أَطیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ [نساء/59] ای کسانی که ایمان آورده اید! اطاعت کنید خدا را! و اطاعت کنید پیامبر خدا و اولو الأمر [ اوصیای پیامبر ] را!»

[8]  سید حسین هاشمی، (قرآن و نقش تربیتى مادر در خانواده)، فصلنامه پژوهش های قرآنی

[9] صحیفه امام، ج‌‌7، ص445 ( 2 خرداد 1358)

[10] بیانات در دیدار اعضای شورای فرهنگی، اجتماعی زنان؛ (۱۳۷۰/۱۰/۰۴)

[11] بیانات رهبر معظم انقلاب در تاریخ  11/7/1381

[12] سعید زاده، سید محسن، مشاغل زنان در عصر رسالت، قسمت دهم، پیام زن، ش 39، ص 12..